Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1212 ze zm.),
• Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 2008 ze zm.),
• Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1762 ze zm.),
• Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 12 kwietnia 2013 r. w sprawie uzyskiwania karty rowerowej (Dz.U. z 2013 r. poz. 512),
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 sierpnia 2017 r. w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji (Dz.U. z 2017 r. poz. 1646 ze zm.).

Od 1 stycznia 2022 r. zmianie uległa treść art. 94 Kodeksu wykroczeń, dotyczącego kar za prowadzenie pojazdów bez wymaganych uprawnień. Zgodnie odpowiednio z § 1 i § 1a tego przepisu:

• kto na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu prowadzi pojazd mechaniczny, nie mając do tego uprawnienia, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny nie niższej niż 1500 zł,
• kto na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu prowadzi pojazd inny niż mechaniczny, nie mając do tego uprawnienia, podlega karze nagany albo karze grzywny do 1500 zł.

W razie popełnienia wskazanych wykroczeń orzeka się zakaz prowadzenia pojazdów. 

Ważne!

Należy zauważyć, że pojazd „inny niż mechaniczny” to np. rower, zatem brak karty rowerowej stanowi podstawę ukarania. Pamiętać jednak trzeba, że według art. 8 Kodeksu wykroczeń na zasadach określonych w tej Ustawie odpowiada wyłącznie ten, kto popełnia czyn zabroniony po ukończeniu 17 lat. Zatem wyłącznie 17-latkowie są narażeni na przywołane wyżej kary.

Stosownie do art. 41 ust. 1 Ustawy o kierujących pojazdami w podstawie programowej kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół zawiera się treści umożliwiające przygotowanie ucznia szkoły podstawowej do ubiegania się o wydanie karty rowerowej. Jak wynika z ust. 2 tej regulacji, zajęcia dla uczniów przygotowujących się do ubiegania o wydanie karty rowerowej prowadzą nauczyciele posiadający kwalifikacje określone w art. 9 Ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela. Oznacza to, że Ustawa nie określa szczególnych wymagań przed nauczycielami, bowiem art. 9 KN formułuje wyłącznie podstawowe wymogi wobec pedagogów – zgodnie z tą regulacją nauczyciel:

• posiada wyższe wykształcenie z odpowiednim przygotowaniem pedagogicznym lub ukończył zakład kształcenia nauczycieli i podejmuje pracę na stanowisku, do którego są to wystarczające kwalifikacje,
• przestrzega podstawowych zasad moralnych,
• spełnia warunki zdrowotne niezbędne do wykonywania zawodu.

Przeprowadzanie zajęć

Zajęcia może prowadzić dowolna osoba zajmująca stanowisko nauczyciela w szkole podstawowej, pod warunkiem, że spełni wymóg z § 5 Rozporządzenia w sprawie uzyskiwania karty rowerowej, czyli posiada specjalistyczne przeszkolenie z zakresu ruchu drogowego organizowane nieodpłatnie w wojewódzkim ośrodku ruchu drogowego.

Szczegółowe zasady uzyskiwania karty rowerowej określają przepisy Rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 12 kwietnia 2013 r. w sprawie uzyskiwania karty rowerowej.

Zakres zajęć

Zgodnie z § 9 Rozporządzenia zajęcia organizuje się w zakresie określonym w załączniku nr 1 do Rozporządzenia. Obejmuje on np. takie zagadnienia, jak:

• bezpieczeństwo pieszych,
• rowerzysta na drodze publicznej,
• bezpieczeństwo rowerzysty,
• konserwacja i obsługa roweru,
• technika jazdy rowerem,
• hierarchia ważności norm, znaków i sygnałów drogowych oraz poleceń dawanych przez osobę kierującą ruchem. 

Egzamin

Sprawdzenie umiejętności ucznia następuje w formie egzaminu. Szkoła ma obowiązek wyznaczenia jego terminu dla osób szkolonych umożliwiający przeprowadzenie egzaminu w okresie nie dłuższym niż siedem dni od dnia zakończenia zajęć teoretycznych i praktycznych.

Regulacją określającą zasady prowadzenia egzaminu dla uczniów szkoły podstawowej jest
§ 21 Rozporządzenia. Według tego przepisu egzamin dla uczniów szkoły składa się z części:

• teoretycznej,
• praktycznej – przeprowadzonej w miejscu wyznaczonym przez dyrektora szkoły podstawowej, umożliwiającym sprawdzenie niezbędnych umiejętności praktycznych.

Egzamin dla uczniów szkoły podstawowej przeprowadza się w terminie wyznaczonym przez dyrektora szkoły podstawowej, który określa formę części teoretycznej i jej czas trwania oraz części praktycznej egzaminu. Zgodnie z tym przepisem część teoretyczną egzaminu dla osób szkolonych przeprowadza się w formie testu pisemnego składającego się z 25 pytań; zadanie polega na wybraniu jednej prawidłowej z trzech możliwych odpowiedzi. Czas trwania części teoretycznej egzaminu wynosi 35 minut, a wynik części teoretycznej egzaminu dla osób szkolonych uznaje się za pozytywny, jeżeli osoba zdająca egzamin odpowiedziała prawidłowo na co najmniej 20 pytań.

Ważne!

Część praktyczną egzaminu dla osób szkolonych przeprowadza się przy użyciu roweru jednośladowego. W przypadku osób szkolonych o ograniczonej sprawności ruchowej dopuszcza się

przeprowadzenie części praktycznej egzaminu dla osób szkolonych przy użyciu roweru wielośladowego. Warunkiem przystąpienia do części praktycznej egzaminu dla osób szkolonych jest uzyskanie pozytywnego wyniku z części teoretycznej egzaminu. 

Wynik części praktycznej egzaminu dla uczniów szkoły podstawowej uznaje się za pozytywny, jeżeli osoba zdająca egzamin prawidłowo wykonała co najmniej 90 proc. manewrów i nie stwarza zagrożenia dla ruchu drogowego. Po uzyskaniu pozytywnego wyniku egzaminu wydaje się kartę rowerową, której wzór jest określony w załączniku nr 2 do Rozporządzenia.

Warto zajrzeć na poniższe strony:

http://wrower.pl/prawo/kodeks-drogowy-dla-rowerzystow.html – zbiór informacji dotyczących rowerzystów

https://brd.edu.pl/ – nauka i sprawdzenie swoich wiadomości

http://www.pzm.pl/turnieje/szkola-podstawowa-testy-brd-i-mtm    – przykładowe testy

http://www.spkurow.pl/karta/ – przykładowe testy

https://kartarowerowa.net.pl/rowerzysta-na-drodze – animacje skrzyżowań